Wat wil Weert?

De binnenstad van Weert loopt achter op andere Nederlandse binnensteden, zo blijkt uit een rapport van Planbureau voor de Leefomgeving uit 2015. Hoe komt het dat de binnenstad van Weert zo laag scoort?

In het onderzoek van het Planbureau voor de Leefomgeving werden binnensteden uit het hele land getoetst op indicatoren zoals leegstand, bevolkingsopbouw en -groei, werkgelegenheid en aantal rijksmonumenten. Weert eindigde in de laagst scorende categorie, omschreven als zwak en perifeer wat betreft binnenstad. Maar de totale bevolking in Weert groeit, vooral in de jonge wijken. Hoe kan Weert meer meetellen qua binnenstad op nationaal niveau of moet Weert dit überhaupt niet willen? David Evers, coauteur van het rapport van het Planbureau voor de Leefomgeving, schetst twee mogelijke scenario’s.

'Laat de dynamiek aan Eindhoven, en de romantiek aan Weert.'

Verjonging
De laagste categorie, waar niet alleen Weert maar in het Limburgse ook Heerlen onder valt, wordt gekenmerkt door hogere leegstand, lager klantpotentieel en minder rijksmonumenten vergeleken met het landelijk gemiddelde van binnensteden. De data van Weert die het meest eruit springen zijn de bevolkingsopbouw. Momenteel is bijna de helft van de inwoners van de Weerter binnenstad ouder dan 65 jaar, vergeleken met een landelijk gemiddelde van 17 procent in binnensteden. Met deze cijfers in het achterhoofd kunnen er verschillende strategieën worden opgesteld voor Weert. Men kan bijvoorbeeld een poging doen tot verjonging van de binnenstad of juist inspelen op de huidige demografische opbouw. Daarnaast kan onderzocht worden of meer van elkaar onderscheidende profielen van  Limburgse binnensteden nagestreefd kunnen worden.

Romantiek
David Evers kiest verrassend voor de strategie die inspeelt op de huidige bevolkingsopbouw boven de realisatie van een bepaald wensbeeld. Evers: “Iedere stad probeert het volgende Amsterdam te zijn, maar dat lukt gewoon niet. Soms moet je dan denken: doe de moeite niet.” Een binnenstad met een grote hoeveelheid 65-plussers kan zich profileren als een seniorvriendelijke binnenstad. Wellicht moet het beleid minder gefocust zijn op het aantrekken van jonge gezinnen of studenten door de organisatie van dancefestivals en de aanleg van uitgaanscentra en goede scholen. In plaats daarvan kan de stedelijke planning en het evenementenbeleid worden afgestemd op de behoeften van senioren. Suf en saai verandert dan in gezellig, rustig, schoon en relaxen in het groen. Laat de dynamiek aan Eindhoven, en de romantiek aan Weert.

Problemen
De eerder genoemde regionale taakverdeling wordt binnen Parkstad (regio Heerlen) al uitgeprobeerd. In de Retailstructuurvisie van 2010-2020 staat beschreven dat in de regio behoefte is aan bepaalde gebieden die boven andere gebieden uitsteken wat betreft detailhandel. Heerlen is aangewezen om deze icoonfunctie te vervullen. Op eenzelfde manier zou dit toegepast kunnen worden op de hele provincie Limburg, waarin verschillende steden ieder hun eigen onderscheidend profiel hebben. 

Evers erkent dat hiermee wel problemen gepaard kunnen gaan. Een regionale taakverdeling vergt een sterke gunfactor of bindende afspraken en meer ingrijpen van de overgeid. Een beschrijving van wat iedere stad typeert, is niet sturend in het beleid dat gemaakt wordt. Bovendien zal dan geaccepteerd moeten worden dat sommige gebieden sterker groeien dan anderen, wat lastig kan zijn voor de gebieden die mogelijk worden aangewezen als economische krimpgebieden. Dit vergt een sterke gunfactor of bindende afspraken en meer sturing van de provinciale overheid.