Wat wil Weert?

Biografie Philips van Horne (Philips van Montmorency)

De naam Weert komt van waard of weerde; een stuk land gelegen bij of te midden van water en moeras. Verwezen wordt naar de ligging van Weert als een hoger gelegen eiland midden tussen de moerassige veengronden van De Peel. Bewoning is er al sinds de prehistorie. Het moderne Weert komt voor het eerst voor in geschriften in 1062 als Wertha. Aan het einde van de elfde eeuw vestigt Engelbert van Horne zich in het nabijgelegen Horn in het kasteel dat ook zijn naam zal dragen. Hier begint de dynastie van de Van Hornes.  

Midden dertiende eeuw trekt Willem I van Horne vanuit Kasteel Horn naar de Aldenborgh in Weerdt en begint het tijdperk van de zeven Wilemmen van Horne. Hoogtepunten in die periode van ontwikkeling van Weert zijn:

-        1296: Willem III van Horne verwerft het recht om water te tappen uit de rivier de Aabeek

-        1306: de Van Hornes mogen de titel Heeren van Weert voeren

-        1387: Willem IV van Horne verleent privilege om het Lakengilde in Weert te mogen oprichten, het zal leiden tot economische voorspoed

-        1414: Willem VI van Horne verleent aan Weert het recht om markt te mogen houden, dat betekent feitelijk dat Weert Stadsrecht van Weert krijgt.

Dit leidt ertoe dat al in 1563 in Spanje door Koning Philips II en Hertog Alva heimelijk wordt besloten dat deze edelen moeten sterven.

Kasteel
Na Willem VII eindigt het tijdperk van de Willemmen en begint dat van de drie Jacobben. Ze verwerven de titel Rijksgraaf waarmee voor het eerst de titel Graaf van Horne zijn intrede doet. Vanaf 1455 wonen de graven van Horne in het door Jacob I van Horne gebouwde kasteel Nijenborgh, tegenwoordig Huis Op de Biest genaamd, een herenhuis gebouwd op de ruïne van het oude kasteel.

In 1531 sterft Jacob III van Horne kinderloos. De dynastie van Horne dreigt hiermee uit te sterven. Om dit te voorkomen geeft de broer van Jacob III van Horne, Jan van Horne, zijn ambitie om prins-bisschop van Luik te worden op en trouwt in 1533 met Anna van Egmont (van de Montmorency). Jan van Horne sterft in 1540 en wordt begraven in de Minderbroederkerk, de dynastieke grafkerk van de van Horne’s in Weert. Omdat uit zijn huwelijk met Anna van Egmont geen kinderen zijn voortgekomen valt zijn erfenis toe aan haar oudste zoon Philips van Montmorency.

Doodsvonnis
Na een korte periode waarin Anna van Egmont de zaken van de van Horne’s waarneemt, neemt Graaf Philips van Horne in 1541 als 17-jarige het leiderschap op zich. In 1550 laat hij een nieuw stadhuis bouwen op de Markt in Weert. Philips van Horne heeft een voorspoedige internationale carrière en wordt een belangrijk adviseur van Koning Philips II van Spanje die heerst over de Nederlanden. Philips van Horne valt echter in ongenade als hij bij voortduring en samen met andere gelijkgestemde edelen, waaronder zijn vriend Lamoraal van Egmont en zijn neef Willem van Oranje, het beleid van Koning Philips II ten aanzien van de Nederlanden en de opstelling in kerkelijke zaken bekritiseert. Er worden hem onder meer protestantse sympathieën verweten. Dit leidt ertoe dat al in 1563 in Spanje door Koning Philips II en Hertog Alva heimelijk wordt besloten dat deze edelen moeten sterven. In de jaren die volgen wordt geduldig maar vastberaden toegewerkt naar een manier om dit te realiseren. Willem van Oranje ziet de bui hangen en vlucht in 1566 naar Duitsland maar Philip van Horne en Lamoraal van Egmont blijven geloven in een goede afloop. Uiteindelijk wordt, nadat zij door Hertog Alva in de val zijn gelokt, op 5 juni 1568 het doodsvonnis van Philips van Horne en Lamoraal van Egmont in Brussel door onthoofding voltrokken.